Дык дзе, адкуль і калі бярэ свой пачатак яна – тая дарога ў газету, у журналістыку? А, пэўна, з дзяцінства. Ад бацькоў, якія заўсёды любілі трапнае народнае слоўца. Ад Вільчы, Случы і Прыпяці. Ад лясоў, палёў і сенакосаў. Ад прыпяцкага абалоння з яго неабсяжнай далечынёю і п’янкаватым разнатраўем. Ад белых і чорных, такіх заўсёды загадкавых буслоў…

Бо тут жа, аказваецца, сама зямля спявае. Трэба толькі чуйна прыпасці да яе вухам, пачуць тую песню, мелодыю і перакласці яе на словы, данесці да людзей. Да таго ж і цікаўнасць, дапытлівасць даймала. А колькі пчол у вуллі? Колькі кілаграмаў травы з’ядае за дзень карова? Хацелася ведаць адказы на гэтыя пытанні і падзяліцца імі з самым шырокім колам людзей. Хацелася хоць у нейкай ступені палепшыць гэты свет. У душы гарэў агонь здаровага славалюбства, які натхняў да творчых пошукаў і знаходак.

Мой бацька з маладосці быў вялікім жартаўніком, “адмочваў” такія штучкі-розыгрышы, мог скласці такія трапныя куплеты пра каго-небудзь ці што-небудзь, што раніцою на брыгаднай нарадзе ўсе збіраліся спачатку вакол яго, толькі потым брыгадзір з цяжкасцю збіраў сваіх байцоў вакол сябе. Ад яго, мабыць, у мяне і цяга да трапнага, вострага слова, любоў да мовы і літаратуры, да гісторыі з геаграфіяй.

А назіранняў, тэм для роздуму (сур’ёзных і жартоўных) тагачасная вёска давала ўдосталь, жыццё бурліла-віравала як улетку, так і ўзімку. Як у школе, так і на Случы, на поўным разнатраўя і буслоў, пахучым абалонні Прыпяці…

Гарачай летняю парою выспела ў маёй галаве наступная ідэя: выпусціць у сваёй Вільчы падпольную сатырычную насценгазету. А нагодай паслужылі наступныя акалічнасці.

Калі мы ставілі стагі на абалонні, то заўважана было, што ў прынцыпе за дзень зрабіць можна і болей. Толькі адзін мужык любіў расказваць доўгія анекдоты, другі – спяваць песні. І часцяком таму перакуры пад дубамі, у цяньку былі зацяжныя. Вось і выпусціў я тую падпольную “Пякучку – крапіву” з уласнай прозай і сатырычнымі куплетамі. Працаваў ноччу, каб нават бацькі ды браты з сёстрамі не ведалі. А на золку вывесіў яе ў цэнтры вёскі на шчыце для аб’яў. Рогату, размоў пасля гэтага было надоўга. І кожны ў карыкатурах ды за сатырычнымі вершаванымі радкамі пазнаў сябе. Доўга не маглі “вылічыць” у вёсцы гэтага “пісьменніка”. Я ж прытаіўся, бо баяўся, што мужыкі могуць вушы надраць. Хаця ў цэлым яны асабліва не крыўдавалі, успрынялі крытыку больш-менш лагодна. А хто асабліва хацеў адшукаць таго падпольнага рэдактара, дык гэта быў наш брыгадзір. Казаў, што калі знойдзе, то прэмію выпіша. Яму здалося, ці гэта было на самай справе, што пасля той газеты стагоў на абалонні за дзень расце значна больш, чым раней. І толькі пазней, калі я пачаў пісаць у раённую газету заметкі, здагадаліся мае землякі, чыіх рук справа была з выпускам той “Пякучкі-крапівы”. Праўда, брыгадзірскую прэмію я не атрымаў – было пазнавата ўжо…

А сапраўдная цяга да пісьменства закрынічыла ў далёкім цяпер 1969 годзе, калі хадзіў у 7 клас Вільчанскай васьмігодкі, і ўзімку даслаў свой першы допіс у “Новае Палессе”. Мы, вучні, разам са сваімі старэйшымі аднавяскоўцамі-энтузіястамі рыхтавалі ў мясцовай бібліятэцы пад кіраўніцтвам яе загадчыцы Любові Арцёмаўны Канапацкай святочны канцэрт. Дык вось у той першай заметцы было ўсё – і снежныя вуліцы, і зорнае неба, і ветлівы агеньчык бібліятэкі, акрамя назвы нумароў мастацкай самадзейнасці і прозвішчаў іх выканаўцаў, аб чым і напісаў мне ў адказ у пісьме з рэдакцыі як тагачасны супрацоўнік Мікалай Чэчка. Такім чынам, першы блін быў камяком…

Поспех прыйшоў улетку, калі мы, вучні, зрабілі далёкі тады для нас паход у доследны рыбгас “Белае”, аб чым і змясціла “раёнка” на адной са сваіх старонак маю першую заметку. Помніцца, як гулка стукала ў грудзях сэрца, калі ўгледзеў сваё прозвішча пад першай публікацыяй і нібы падрос на цэлую галаву, з якой нецярплівасцю чакаў кожнага новага нумара райгазеты. Абуджалася, расла цікаўнасць да ўсяго, што адбывалася як у сваёй вёсцы, так і за яе межамі. Дарослыя неяк прыкметна пачалі вылучаць мяне сярод іншых школьнікаў: часта заводзілі сур’ёзныя, нават філасофскія размовы ды прапаноўвалі тэмы для чарговых публікацый. Бацька ж па-добраму кпіў: “Ты, я бачу, лепш ведаеш, колькі жыўнасці ў калгасе, чым у нас на падворку”…

Мара стаць журналістам моцна пасялілася ўва мне. Таму нават закончыўшы васьмігодку на «выдатна», не пайшоў вучыцца ні ў вучылішча, ні ў тэхнікум (можна было без экзаменаў). Пайшоў разам з другімі ў Людзяневіцкую сярэднюю школу. За 18 кіламетраў. Год жыў на кватэры ў адзінокай бабулі, а год – у школьным інтэрнаце. Дарогі былі дрэнныя, аўтобус – маламесны, таму па выхадных дабіраліся дадому як хто мог. Часта пехатою. Рамантыкі хапала. Ідзем гуськом па гразкай дарозе і раптам хтосьці ў калюгу плюхнуўся. Смешна. А праз некалькі крокаў адзін са смехачоў – у такой жа сітуацыі…

І ўсё ж паступаць на факультэт журналістыкі Белдзяржуніверсітэта не адважыўся – пабаяўся замежнай мовы. Пайшоў на філалагічны. Пазней служыў у арміі, працаваў у вясковай школе, рабочым на хлебазаводзе і элеватары. Але па-ранейшаму пісаў у “Новае Палессе” і чакаў там адкрыцця вакансіі.

І вось у чэрвені 1979 года рэдактар Іван Фёдаравіч Карповіч, бліснуўшы з-пад сваіх густых броваў цёплым позіркам блакітных вачэй, сказаў пры сустрэчы:

— Ну, брат, заходзь і пішы заяву – вызвалілася месца ў сельгасаддзеле. Ды толькі абавязкова прынось новы матэрыял…

І ўсё ж пачатак, лічу, быў там, у Вільчы. Змалку я меў старэйшых, па-свойму цікавых сяброў-таварышаў з арыгінальным поглядам на жыццё. Сярод іх ціхі, сарамлівы, даволі таленавіты журналіст Валодзя Лаўніковіч з Князь-Бора, які прыкметна “цягнуў” на добрага пісьменніка і так дачасна пакінуў гэты свет, улюбёны ў літаратуру мой аднавясковец Мікалай Кулакевіч і другія. Менавіта гэтым і другім землякам сваім, прыгажосці родных мясцін, гумару і лірыцы бацькоў ды любові і пашане да беларускага слова абавязаны я тым, што паклікала мяне за сабою ў нялёгкую дарогу трывожная журналістыка… Так, я нездарма падкрэсліў гэты эпітэт – “трывожная”. Бо сапраўдны журналіст, якога паважаюць людзі, чытачы і які не хоча згубіць сваю рэпутацыю, пайсці ў публікацыях на кампраміс са сваім сумленнем, стаць на шлях кан’юнктуры, заўсёды будзе шукаць дарогу да праўды. А яна – цярністая, цяжкая.

Галоўнае для журналіста – неабыякавасць, нераўнадушша. Бо журналістыка – не рамяство, а лад жыцця, склад мыслення. Заканчваючы свой працоўны дзень, чалавек іншай прафесіі ўжо не на рабоце. А журналіст заўсёды на ёй: у транспарце і краме, на вяселлі і ў лазні. Ён умее ўбачыць з’явы, праблемы, падзеі, якія праз дзень-два могуць быць адлюстраваны, цікава пададзены на газетнай старонцы…